روستای چهچهه کلات،بزرگترین قطب تولید پسته، عکس - تور کیش

روستای چهچهه یکی از روستاهای شهرستان کلات نادری و در بخش زاوین واقع است. این منطقه در جوار مرز ترکمنستان واقع شده است و فاصله آن از مشهد 100 کیلومتر و از کلات نادری 105 کیلومتر می باشد.

در گذشته چهچهه گمرک داشته است و کاروان ها این راه را برای رسیدن به ترکمنستان، مرو، بخارا و… برمی گزیدند؛ زیرا از هر راستا دیگری کوتاه تر بوده است. این گمرک تا 1320 نیز فعال بوده است، اما امروز برای رفتن به ترکمنستان تنها دو مرز لطف آباد و سرخس فعال است.

چَهچَهه، نامی بامسما برای روستایی است که نه تنها پرندگان، که دشت ها، درختان، کوه ها و شقایق ها هم در آن آواز طبیعت سر می دهند. بی شک نه کلمه ها توان توصیف زیبایی محسورکننده چهچهه را دارند و نه قاب دوربین ها تاب ثبت تصاویر چند بعدی زیبای این دشت را؛ تنها باید رنج سفر به دوش کشید و این زیبایی را از نزدیک لمس کرد. روستایی بسیار زیبا که کنار رودخانه خور شکل گرفته است. اهالی از گذشته این رودخانه را دریا می نامیدند.

اینجا در فاصله کمتر از 500 متر با مرز ترکمنستان واقع شده است و نیروهای مرزبانی هم در محل مستقر هستند بعد از طی راستای دیگر در میان کوه ها شمار درختان پسته بیشتر و از تنکی درآمده و انبوه تر می شوند.

از جاذبه های این روستا میتوان به :زیارتگاه پیر خواجه،دشت شقایق،جنگل پسته وحشی،گردشگری عشایری در سیاه چادرها،گردشگری روستایی در مزرعه و سد چهچهه اشاره کرد.

از نقاط دیدنی که بسیار حایز اهمیت است می توان به جنگل پسته خواجه اشاره کرد، که در فصل بهار دشت شقایق آن هر طبیعت دوستی را به خود جلب می کند. 28 کیلومتر از راستا روستای امیرآباد شوسه است.

فاصله روستا تا جنگل 9 کیلومتر و تا مزار خواجه که در وسط جنگل واقع شده است، 18 کیلومتر می باشد. مناظر بسیار زیبای شقایق و حتی لاله و درخت های پسته وحشی از دیدنی های این منطقه بسیار زیبا محسوب می شود . همچنین آبگیری سد مخزنی روستای چهچهه از سال 1394 شروع شده و دریچه های تونل انحراف بسته شدن که باعث خوشحالی کشاورزان و اهالی محلی شده است.

در وسط جنگل هم مزار امامزاده پیر خواجه واقع شده است که پذیرای افراد زیادی از اطراف برای زیارت می باشد. زیارتگاه پیرخواجه است، زیارتگاهی که سند تاریخی محکمی ندارد و حتی امروز کسی به درستی نمی داند فرد مدفون در آن کیست و بنا چه خصوصیاتی دارد. اما اینجا از گذشته مورد احترام مردم بوده است. می گویند فردی محترم در آن آرمیده است و به همین دلیل نیز بسیاری از دختران این خطه نذر خواجه می کنند و قالیچه می بافند.

تنها سند تاریخی که از این زیارتگاه وجود دارد، یک سنگ نوشته است که آخرین فرد بازسازی کننده مزار را استاد عباس شیرازی معرفی می کند. او این کار را به دستور محمد جعفر یوزباشی، از طایفه اردلان، انجام داده است زیارتگاه، بالای یک تپه کوچک سنگی واقع شده است و پایین آن نیز چشمه ای با آب گواراست . از زیر کوه یک چشمه آب معدنی می جوشد که بسیار گواراست و گفته می شود که شفابخش است

منطقه جنگل خواجه طی مصوبه شماره 282 شورای عالی محیط زیست (کمیسیون زیر بنائی دولت) مورخ 1386/11/12 بعنوان منطقه حفاظت شده به مناطق تحت مدیریت سازمان حفاظت محیط زیست پیوسته است.

جنگل های پسته طبیعی در استان های خراسان رضوی، فارس، کرمان و بلوچستان وجود دارند. جنگل هایی که به طور طبیعی و خودرو رشد می کنند. . در خراسان رضوی جنگل های پسته در شهرستان های درگز، کلات، سرخس، مشهد و تربت جام وجود دارند که جنگل پسته خواجه را می توان یکی از بزرگ ترین مناطق تولیدکننده پسته در منطقه و ایران دانست.

وسعت جنگل پسته به 6400 هکتار می رسد. جنگل پسته وحشی که پسته های کوچکش جزو نادرترین و باکیفیت ترین در جهان است، درختانی که باوجود جثه کوچک ، گاه بیش از 200 سال از عمرشان می گذرد و همچنان ریشه در خاک دارند ریشه هایی که دو تا سه برابر طول شاخه هایشان است و در عمق سنگ و خاک کوهها تنیده شده است. در این جنگل درختانی کهنسال با ارتفاع سه متروجود دارد که سالانه بین 15 تا 200 تن محصول قابل برداشت، تولید می کنند.

این پسته ها 15 مرداد می رسند. زمان برداشت آن ها نیز معمولا تا اول مهر به طول می انجامد. از جمله مسائل مهم در این نهاد حفظ خاصیت ارگانیک در میوه های منطقه است. به طوری که برای حفظ درختان جنگل پسته خواجه از آفات، کنترل بیولوژیک استفاده می شود. عمده کاربرد این نوع پسته را که از گونه pistacia vercaاست ،به مصرف دارویی و صنایع غذایی به جهت ارگانیک و سلامت بودن آن می توان مطرح نمود.

فاصله جنگل تا روستای چهچه حدود 5 کیلومتر می باشد. حیوانات وحشی همچون گرگ, قوچ، میش اوریال روباه, خوک ,آهو ,گوزن و به تعداد محدود پلنگ هم در این جنگل زیست می کنند. همچنین گورخر ترکمنی نیز به صورت فصلی در این مکان وجود دارد.

در گذشته قرقبان ها خیلی جدی از جنگل مراقبت می کردند و در فصل برداشت حدود یک ماه آن را قرق و طی مزایده به یک شرکت واگذار می کردند تا محصول را برداشت کند و در این میان سهمی را هم برای اهالی در نظر می گرفتند که روشی بسیار منصفانه بود. اما امروز فصل برداشت که می شود از کل روستاهای پساکوه می آیند و هر کس برای خودش می چیند و به همین دلیل پسته ها زودتر از موعد برداشت می شود و به درستی نمی رسد.

بهترین زمان برای دیدن این منطقه اواخر فروردین تا انتها اردیبهشت است که بسته به شرایط آب و هوایی بسیار متفاوت می باشد. سد چهچهه نیز فروردین 94 افتتاح شده که در راستا جاده روستای امیرآباد به روستای تقی آباد واقع شده است و می توان هنگام برگشت آن را بازدید کرد و از همان جاده به جاده کلات برگشت.

برای رفتن به سمت جنگل پسته خواجه باید از جاده سرخس گذر کنید .یک راه دیگر هم برای رسیدن به چهچهه وجود دارد که از جاده امیرآباد و تقی آباد به سد چهچهه و بعد هم روستا می رسد.