ماجرای دختر زیبایی که بر سر توده زباله روی دو پا می نشست و... - تور کیش

به گزارش خبرنگاران، طبیعت گرایی یا ناتورالیسم جنبش ادبی است که اواخر قرن 19 میلادی تحت تاثیر عقاید چارلز داروین به وجود آمد. ناتورالیسم به دور از ایده آلیسم، احساسات گرایی و نمادگرایی بر جزئیات زندگی رومزه تکیه می نماید. این مکتب ادبی، رفتار و سرنوشت آدمیزاد را تحت اثر جبر تحمیل شده از سوی وراثت و محیط به رسمیت می شناسد.

همزاد پنداری با دهقانان

جان اشتاین بک و دوستش لیندون جانسون (اول از راست) رئیس جمهوری آمریکا

اشتاین بک در 1902 در کالیفرنیا به جهان آمد. پدرش خزانه دار و مادرش معلم بود. جان که در دانشگاه، ادبیات انگلیسی می خواند بی آن که دانشنامه ای دریافت کند دانشگاه را رها کرد. او به نیویورک رفت و خبرنگاری کرد. بعد از دو سال به کالیفرنیا برگشت و برای امرار معاش شغل های زیادی از جمله متصدی گری داروخانه، میوه چینی باغات، کارگری ساده و غیره را تجربه کرد. همین تجربیات باعث آشنایی هر چه بیشتر او با مسائل زندگی کارگران و کشاورزان شد.

او سپس نگهبان یک خانه شد و همین فرصت زیادی را برای مطالعه و نوشتن برایش فراهم کرد. در آن مقطع جهان به سرعت به سمت مدرنیسم حرکت می کرد و آلات کشاورزی به تدریج جایگزین بیل و گاوآهن دهقانان شده بود. همین ها سبب همزاد پنداری جان با کشاورزان بیکار شده ای شد که برای به دست آوردن لقمه ای نان در سراسر آمریکا آواره شده بودند.

همین نگاه باعث نگارش دو اثر برجسته به وسیله او به نام های موش ها و آدم ها و خوشه های خشم شد. خوشه های خشم جایزه پولیتزر را در سال 1939 نصیب او ساخت. 23 سال بعد او جایزه نوبل ادبیات را نیز از آن خود کرد.

با این وجود دیدگاه های چپ جان در اواخر عمر به شدت دگرگون شد. گفته شده است که دوستی او با رییس جمهور وقت آمریکا لیندون جانسون سبب این تحول شد. طوری که او در جنگ ویتنام از مواضع آمریکا علیه حکومت کمونیستی ویتنام دفاع کرد. اشتاین بک حتی خود برای تهیه گزارش به ویتنام رفت و به گفته خود از عملیات قهرمانانه سربازان آمریکایی گزارش تهیه کرد. اشتاین بک در سال 1968 درگذشت.

زندگی بدوی درون لانه ها

متن زیر یکی از گزارش های جان از شرایط شهر استالینگراد شوروی است. این گزارش از کتاب تجربه های ماندگار در گزارش نویسی علی اکبر قاضی زاده روایت می گردد:

ما در آن سوی خیابان و در هتل تازه تعمیر شده جهانگردی اقامت داشتیم. به ما دو اتاق بزرگ داده بودند. پنجره های ما به سمت هکتارها ویرانی باز می شد و دیوارها و آجرهای شکسته و کاغذ دیواری های برآمده. از میان ویرانی ها و شکستگی ها و به هم ریختگی ها، گیاهان هرزه تیره رنگ روییده بود.

تمام مدتی که در استالینگراد بودیم هر روز بیشتر و بیشتر از حجم وسیع ویرانی در این شهر غافلگیر می شدیم. هیج جا هموار نبود. در میان ویرانی ها، برخی لانه ها و غارهایی در فضاهای به وجود آمده ساخته بودند. حالا تقریبا همه آنها ویران شده اند، غیر از تعداد اندکی که بیرون شهر تازه ساخته اند. بنابراین جمعیت شهر ناچار باید به سرپناهی بیابند.

آنها در سوراخ ها و حفره هایی که روزی بخشی از یک مجتمع یا خانه بودند زندگی می کردند. گاهی از پنجره اتاق بیرون را دیدن می کردم. از پس یک توده بزرگ آوار، ناگهان دختری ظاهر می شد که اول صبح به سر کار می رفت. دختر موها را با دست و هنگام رفتن شانه می زد. پاکیزه می پوشید. لباس او تمیز بود. موقر و سنگین از میان خرابی ها و گیاهان خودرو می گذشت و به محل کار می رفت. چگونه در این شرایط می توانست خود را مرتب نگه دارد؟ معلوم نبود. چگونه می شد در حفره ای زیر زمین زیست و همچنان تمیز و مرتب، مغرور و کدبانو ماند؟ باز معلوم نبود.

زن خانه داری از سوراخی دیگر خارج می شد و زنبیل به دست به سوی بازار می رفت. روسری سفیدی را بر سر می انداخت و زنبیل خرید را محکم در دست می گرفت. امروزه او افسانه ای و قهرمان به چشم می آید.

در این میان یک استثنای ترس آور هم بود. درست پشت هتل در محل روبروی پنجره اتاق ما، توده ای زباله وجود داشت. اینجا به طور معمول پوست هندوانه، استخوان، پوست سیب زمینی و چنین آشغال هایی را می ریختند. در چند متری این زباله دانی چاله ای بود که به ورودی لانه خرگوش شباهت داشت. هر روز صبح زود دخترکی از این سوراخ بیرون می خزید. قد بلند و پا برهنه بود و دست هایی باریک و استخوانی داشت و موهای او فردار و بافته بود و به نظر می آمد چرک، سال ها بر بدن او نشسته است.

به همین سبب پوست او قهوه ای رنگ به نظر می رسید. وقتی به سمت آفتاب صورتش را بلند می کرد می شد چهره زیباترین دختر سیاره را دیدن کرد. چشمانی هوشیار مثل چشم روباه داشت. صورت سختی کشیده او حالت کودکی را از دست داده بود. گویی در گرماگرم کشتار و خرابی شهر، جایی فراموش شده بود تا این دختر در آن به حال خود گذاشته گردد.

بر سر توده زباله روی دو پا می نشست و پوست هندوانه را به نیش می کشید و استخوان هایی را به دندان می زد که دیگران از بشقاب خود کنار گذاشته بودند.

به طور معمول حدود دو ساعت می ماند تا شکم خود را سیر کند. سپس در آفتاب میان علف های هرز می رفت و می نشست یا دراز می کشید و گاهی هم به خواب می رفت. صورت او را گویی با هنرمندی تراشیده بودند. اگر لازم بود به چالاکی آهو می توانست بدود. کمتر دیدم آدم های درون حفره ها با او هم کلام شوند.

اما یک روز دیدم زنی از حفره خود بیرون آمد و به دختر نیمی از یک نان را تعارف کرد. دختر به سرعت نان را قاپید و با دو دست به سینه خود فشرد. سپس نگاهی وحشی به زن انداخت و با بدگمانی او را پایید تا زن به درون گودال خود رفت. وقتی مطمئن شد همه صورت خود را به درون نان سیاه فرو کرد. بعد از مدتی همه جای نان را وارسید. سپس همان طور که به نان دندان می زد بال روسری از سر او فرو افتاد. دختر با حرکتی سریع و غریزی شال را روی سر و بدن خود انداخت. در این حالت بیشتر از یک دختر کومه نشین به زنی کامل تبدیل شد.

ما همواره از یکدیگر می پرسیدیم مثل این دخترک چند نفر در استالینگراد زندگی می نمایند؟ مردمی که در نیمه قرن بیستم چنین شیوه زندگی را بردبارانه تحمل می نمایند. مردمی که نه بر فراز بلندی ها بلکه در سوراخ های درون تپه هایی که زمانی انسان ها در آن می زیستند باید به سر برند.

این مردم ناچار با وضع بدوی و با درد و رضایت زندگی می نمایند و مجبورند خود را حفظ نمایند. من صورت این دختر و وضع زندگی این مردم را طی سال ها در فکر حفظ خواهم کرد.

توصیه های اشتاین بک برای نویسندگان جوان