5 داستان آلمانی مجذوب کننده از نویسندگانی که نوبل بردند
به گزارش تور کیش، تاثیر آلمان بر فرهنگ و ادبیات جهان قابل چشم پوشی نیست. تا به امروز 14 نویسنده آلمانی زبان به جایزه نوبل دست یافته اند. در این یادداشت قصد داریم به معرفی آثار تعدادی از نویسندگان مشهور آلمانی بپردازیم. هر 4 نویسنده یاد شده، توانسته اند جایزه نوبل ادبیات را کسب کنند. در سیدارتا و گرترود، اثر هرمان هسه، درباره شناخت سرشت انسان ها می خوانیم. در عقاید یک دلقک هاینریش بل، با مسأله رودررویی انسان با عرف اجتماعی و نهادهای قدرت روبرو می شویم. کتاب اردوگاه عذاب هرتا مولر داستان رنج و درد انسانی در موقعیتی سخت و اسف بار است. و در نهایت کوه جادو اثر توماس مان به فضای اجتماعی جامعه آلمان در آستانه جنگ اول جهانی می پردازد.
با ما همراه باشید و درباره وبلاگ آرمان بیشتر بدانید.
سیدارتا
سیدارتا مانند دارویی شفابخش است که از انجیل عهد عتیق، تاثیر بیشتری بر انسان دارد.
جمله بالا نقل قولی از هنری میلر، نویسنده مشهور و تاثیرگذار آمریکایی در وصف کتاب سیدارتا اثر هرمان هسه است.
سیدارتا یا سیذارتا، فردی برهمن است که برای دستیابی به حقیقت زندگی و رهایی از قید و بندهای دنیا، خانه پدری اش را ترک می کند و در سفری معنوی قدم می گذارد؛ او در این سفر، فراز و فرودهای فراوانی را تجربه می کند؛ با افراد و گروه های مختلف سخن می گوید و درباره آئین هایشان به جست وجو می پردازد؛ همان طور که گفتیم؛ سیدارتا فردی برهمن است؛ او در سال های طولانی ریاضت کشیده و آموزش های فراوانی دیده است؛ اما پی می برد که همه این آموزه ها برای دستیابی به حقیقت و معرفت کافی نیست؛ ریاضت کشی نمی تواند او را به آرامش برساند؛ به همین علت است که سیذارتا، سفرش را آغاز می کند.
سیدارتا داستانی سرشار از آموزه های فلسفی است و به خودشناسی انسان ها کمک می کند؛ هسته اساسی شکل دهنده این اثرهرمان هسه، روی این مطلب پایدار است که انسان علاوه بر دریافت آموزه های اخلاقی و فلسفی، نیازمند کسب و به محک گذاشتن تجربه ها و همچنین، گفت وگوی بی واسطه با مردمان دیگر است و این که خود انسان باید بتواند راهی برای دستیابی به خودشناسی بیابد.
سیدارتا به نام شخص اول این داستان، هم عصر بودا زندگی می کند؛ او در این سفر معنوی درمی یابد که ریاضت کشی هایش، ضروری نبوده اند و در خلال داستان، زندگی مادی و مواهب آن را هم تجربه می کند. سیدارتا، فراز و فرودهای فراوانی تجربه می کند؛ اما در نهایت به رهایی و آرامش دست می یابد. در این کتاب فلسفه، عرفان، مذهب و معرفت شناسی به شکلی چالش برانگیز در هم می آمیزند و با یک دیگر به گفت وگو می نشینند.
گرترود
چگونه این همه کذب و کدورت، شرارت و شقاوت می تواند بین انسان ها حاکم باشد در جایی که ساده ترین نواهای موسیقی دریچه ای از بهشت به رویمان می گشایند.
گرترود، اثر هرمان هسه داستان موسیقی دانی است که در آن به عشق و رنج های زندگی خود می پردازد؛ این رمان، سه شخصیت اصلی دارد، کان، هاینریش و گرترود؛ کان، موسیقی دانی توان مند است؛ داستان از زبان کان روایت می شود. هاینریش هم یک خواننده اپرا است و از نظر شخصیتی، افسرده و خودآزار به تعداد میرود؛ اما گرترود زنی مهربان، دوست داشتنی و فروتن است. میان هاینریش و گرترود، رابطه ای عاشقانه شکل می گیرد و آن دو با یک دیگر ازدواج می کنند؛ اما نگرش متفاوت این دو به زندگی و تفاوت های شخصیتی شان، تراژدی غمبار و شکست تمام عکمک را رقم می زند؛ هاینریش و گرترود از یک دیگر جدا می شوند؛ اما این داستان تراژیک به منبع الهامی برای کان تبدیل می شود؛ او تحت تاثیر شکست رابطه عاطفی هاینریش و گرترود، اپرایی را خلق می کند که پیروز ترین و تحسین برانگیزترین اثر زندگی او به حساب می اید. لازم به ذکر است که خود کان هم از همان دیدار اول مجذوب شخصیت گرترود شده است؛ اما دوستی او با هاینریش مانع از ابراز علاقه اش به گرترود می شود.
در این رمان، هسه از رنج انسان و تنهایی هم می نویسد؛ هر کدام از 3 شخصیت داستان، کننده بخشی از روحیات و درونیات نویسنده هستند. در این اثر به تضادها و تعارض های زندگی انسان ها پرداخته می شود؛ در گرترود، بینش های روان کاوانه هرمان هسه، حضور چشمگیر و تاثیرگذاری دارند وسرشت بشر مورد بررسی قرار می گیرد از سوی دیگر نگرش های متفاوت در قبال مسئله ای یکسان، منشاء ظهور و بروز تضادها و تعارض های گوناگون می شود.
به طور کلی برای نویسنده، روحیات و فکریت اهمیت بالایی دارد؛ هرمان هسه بابت نگرش های فکری انسان پس از انقلاب صنعتی، نگران است؛ این کتاب آمیزه ای از عشق، منطق، روان شناسی و فلسفه بوده و قرار است به ما کمک کند تا خودمان را بهتر بشناسیم؛ در هنگام خواندن داستان ممکن است با بعضی از شخصیت ها هم ذات پنداری کنیم و تشابهاتی میان خود و آن ها بیابیم.
عقاید یک دلقک
دنیا دیگر ظرافت نمی شناسد، نکته سنج نیست. دنیا جای ژست های تهی، لحظه های تهی، مردمان تهی و نیازهای بی پایه و امیال قلابی است.
عقاید یک دلقک اثر هاینریش بل، داستانی عاشقانه، خواندنی و مجذوب کننده است که فضای آلمان پس از جنگ دنیای دوم و اخلاقیات و معیارهای حاکم بر جامعه آلمان را به نقد می کشد. این کتاب روایت زندگی دلقکی است که مجبور به ترک معشوقه اش می شود؛ این جدایی، مسائل و بدبکمک های فراوانی را برای دلقک به همراه دارد. او از نظر روحی آسیب می بیند و به افسردگی دچار می شود و سردردهای مداوم را تجربه می کند؛ به علت آسیب جسمی در یکی از اجراهایش، مجبور می شود تا مدتی از کار کردن فاصله بگیرد و آن را کنار بگذارد. همین امر سبب می شود تا او فق و مسائل مالی را متحمل شود.
زندگی دلقک که هانس شنیر نام دارد پس از بالا و پایین های فراوان است؛ او به خانواده ای متمول و ثروتمند تعلق دارد؛ اما به علت تفاوت عقاید خود با خانواده اش در باورهای مذهبی و نوع نگاه به زندگی، آن ها را ترک می کند و دلقک سیرک می شود. او با شریک زندگی اش ماری به مدت شش سال زندگی می کند؛ هانس که رابطه خوبی با کلیسای کاتولیک ندارد به همین علت در این شش سال، رابطه آن ها به صورت ازدواج ثبت نشده است. ماری، همیشه با احساس گناه زندگی کرده و روزی با نوشتن یک یادداشت، هانس را ترک می کند تا با فردی کاتولیک ازدواج کند.
کتاب عقاید یک دلقک، صرفا یک داستان عاشقانه معمولی نیست؛ هاینریش بل در این داستان، عقاید و نهادهای سنتی جامعه آلمان از قبیل کلیسا را به چالش می کشد؛ گریزی به دوران سلطه نازی ها بر آلمان هم دارد و به نزاع های مذهبی میان کاتولیک ها و پروتستان های آلمان اشاره می کند؛ هانس در این داستان از ریاکاری ، دروغ و تملق به ستوه آمده ؛ زبان کتاب عقاید یک دلقک، ساده، روان و بی تکلف بوده است و پیام آن را به راحتی می توان درک نمود.
اردوگاه عذاب
فقط به مقدار چشم به هم زدنی به مرده ها فکر می کردیم. تا ملال بیاید جا خوش کند، آن را می راندیم، اندوه کوبنده را از خود دور می کردیم. هیبت مرگ همیشه در برابرمان قد علم می کند و جان همه را می خواهد. نباید برایش زمان بگذاری. باید مثل سگی مزاحم از خود برانی اش.
اردوگاه عذاب داستانی پسر نوجوانی است که 5 سال از عمرش را در اردوگاه های کار اجباری شوروی می گذراند؛ لئو پسری 17 ساله است که زندگی آرامی دارد؛ با افراد بزرگ تر از خود معاشرت می کند و به سونا و پارک و استخر می رود؛ لئو و خانواده اش مانند خود نویسنده از آلمانی های ساکن رومانی هستند. انتقال لئو و دیگران جوانان آلمانی تبار ساکن رومانی، به صورت ناگهانی اتفاق می افتد؛ آن ها به اردوگاهی در خاک روسیه منتقل می شوند و مجبور هستند برای بقای خود، کارهای بسیار سختی را انجام دهند.شرایط حاکم بر این اردوگاه، سخت و دردناک است؛ در ازای این کارهای سخت، غذای ناچیزی در اختیار آن ها قرار می گیرد؛ شرایط سخت حاکم بر اردوگاه سبب می شود که ساکنان آن، بر بسکمک از ارزش های اخلاقی و انسانی پای بگذراند؛ آن ها مجبورند که دزدی و خبرچینی کنند و نسبت به هم نوعان خود بی رحم باشند.
اردوگاه عذاب، اثری شوکه کننده و تکان دهنده است؛ در این کتاب می بینیم که چگونه انسان ها تحت تاثیر شرایط، تغییر می کنند و به اعمال هولناک دست می زنند؛ اردوگاه عذاب از مجموعه روایات کوتاهی تشکیل شده است که هر یک به حوادث خاصی در این 5 سال هراس آور می پردازند. از طرف دیگر در این کتاب به حقیقتی مهم و بزرگ اشاره شده است؛ بسکمک از ساکنان دراردوگاه های کار اجباری اتحاد جماهیر شوروی، جان خود را از دست دادند و بازماندگان آن اردوگاه ها با بحران های روحی و جسمی فراوانی روبرو شدند. در این داستان به رنج ها و مرارت های جوانی اشاره می شود که بهترین سنین جوانی خود را، در موقعیتی نامناسب، سخت و آزاردهنده گذرانده است.
کوه جادو
ماجراجویی های جسم و روح، که وجود ساده ات را تعالی بخشید، روح تو را نیروی ماندن داد، ولی میان روح و جسم تفاوت بسیار است.
کتاب کوه جادو اثر توماس مان، نویسنده برجسته و پرآوازه آلمانی است؛ در این داستان، جوانی به نام هانس کاستورپ که به خانواده ای بورژوا تعلق دارد؛ برای دیدن پسرخاله خود به آسایشگاهی که در کوه های آلپ قرار گرفته است؛ سفر می کند. او که در ابتدای امر تنها قرار بود سه هفته در این اقامتگاه حضور داشته باشد به این مکان دل بسته می شود؛ هانس کاستورپ، هنگام حضور در این آسایشگاه، احساس می کند که خود هم بیمار است به همین علت به مدت 7 سال در این کوه اقامت می کند؛ سرانجام اقامت 7 ساله او با آغاز جنگ دنیای اول رقم می خورد و هانس با سرنوشتی مبهم و رازآلود به سمت جبهه های نبرد حرکت می کند.
به باور منتقدان، داستان کوه جادو، ماهیتی نمادین و استعاری دارد؛ این اقامتگاه از تمامی ملت های اروپایی، بیمار می پذیرد؛ گویی تمام ملت های اروپایی از بیماری روان و فکر رنج می برند. به نظر می رسد که هانس نماد جامعه آلمان در آستانه جنگ اول دنیای است و این کتاب به باورها و خصوصیات آلمان در آن بازه زمانی می پردازد. هانس پس از اقامت در این کوه جادویی، آسودگی فراوانی پیدا می کند؛ به افرادی دل بسته می شود و به مطالعه علوم و یادگیری فنون مختلف می پردازد. نکته قابل توجه در این داستان آن جاست که در کوه جادو، قهمرمان داستان انسانی بسیار معمولی و بدون توانایی ها یا ویژگی های خارق العاده به تعداد میرود
توماس مان پنج سال پس از انتشار کوه جادو، جایزه نوبل ادبیات را کسب می کند.
*عکس اصلی هرمان هسه، نویسنده بزرگ آلمانی و برنده نوبل را کنار کتابخانه اش نشان می دهد.
هفتمین نمایشگاه آنلاین خبرنگاران با نام دل به دریای کتاب بزن از 25 اردیبهشت تا 14 خردادماه برگزار می شود که در آن 81261 نام کتاب تا 80 درصد تخفیف به دوستداران کتاب عرضه می شوند.
منبع: دیجیکالا مگ