آب مصرفی صنایع از کجا باید تامین گردد؟ - تور کیش

به گزارش خبرنگار از ، آب به اسم عامل مهم در بقای محیط زیست و رکن توسعه پایدار در جهان محسوب می گردد. کشور ایران در منطقه ای از جهان نهاده شده است که تحت تأثیر شرایط اقلیمی و زیست محیطی، منابع آبی آن روز به روز کاهش یافته و تأمین آب مورد احتیاج صنعت، کشاورزی و حتی آشامیدنی با مسائل عدیده ای روبرو شده است.

استان اصفهان هم با نهاده شدن در فلات مرکزی کشور از یک سو با شرایط آب و هوایی گرم و خشک و کم آبی دست و پنجه نرم می نماید و از سوی دیگر وجود صنایع عظیم آب بر و کشاورزی گسترده موجب شده بحران آب در این استان روز به روز جدی تر گردد.

یکی از مواردی که باید به کنترل و بهینه سازی مصرف آب در آن توجه ویژه گردد، صنایع هستند. استفاده از آب در تمام صنایع امری رایج بوده و بدون حضور این ماده حیاتی، فعالیت های صنعتی غیر ممکن خواهد بود. مدیریت مصرف بهینه آب در صنایع امری است که اگر جدی گرفته نگردد، بحران کم آبی را تبدیل به فاجعه ای غیر قابل کنترل می نماید.

توجه به این نکته مهم است که کاهش مصرف آب می تواند به کاهش مصرف انرژی هم یاری کند. در صنعت می توان از راه کار های مختلفی برای کاهش مصرف آب استفاده کرد. در بسیاری از صنایع سنگین لازم نیست کیفیت آب مصرفی در حد آب آشامیدنی باشد؛ بنابراین استفاده از آب های تصفیه شده و بازچرخانی راه چارهی قابل اعتناست.

منصور شیشه فروش مدیرکل مدیریت بحران استانداری اصفهان در مصاحبه با خبرنگار ما گفت: استان در شرایط حاد خشکسالی بسر می برد، ذخیره سد های مخزنی استان 50 درصد کاهش یافته، بیشتر چاه ها و منابع زیرزمینی خشک شده و وضع رودخانه زاینده رود هم نامناسب است.

او اضافه نمود: میانگین بارش ها در بالادست 35 درصد نسبت به میانگین بلندمدت در شهر اصفهان 30 درصد کاهش یافته است، درحالی که دمای هوا 2 درجه افزایش یافته و وزش باد رطوبت خاک را از بین برده است، بنابراین بیش از پیش با بحران کم آبی روبرویم.

مدیرکل مدیریت بحران استانداری اصفهان ادامه داد: شرایط بحرانی خشکسالی موجب شد برنامه مدیریت تنش آبی به همه صنایع، سازمان ها و مراکز اداری ابلاغ گردد که مطابق شیوه نامه های این طرح برنامه ریزی نمایند.

شیشه فروش اضافه نمود: در این طرح آب مصرفی در همه بخش ها باید به 50 درصد کاهش یابد، همه دستگاه ها، صنایع و شهرداری ها باید مصرف آب در فضای سبز را با استفاده از شیوه نوین آبیاری در دستور کار قرار دهند، بعلاوه برای آب آشامیدنی حدبیشتر صرفه جویی را اعمال نمایند.

او تاکید نمود: سازمان صنعت، معدن و تجارت، آب منطقه ای و محیط زیست مسئولیت نظارت بر اجرای صحیح طرح های ابلاغ شده به صنایع و دستگاه ها را بر عهده دارند و در صورت تخلف با سازمان مربوط برخورد جدی صورت می گیرد.

مدیرکل مدیریت بحران استانداری اصفهان ادامه داد: به همه صنایع عظیم ابلاغ شده که آب فضای سبز باید از پساب تصفیه خانه ها استفاده گردد و در چرخه فراوری، آب بازچرخانی گردد.

شیشه فروش اعلام کرد: همه شهرک های صنعتی موظف هستنتد طرح تصفیه خانه پساب را اجرا نمایند و آب مورد احتیاج صنایع باید از آب جاری مجزا گردد و همه صنایع الزاما باید به پساب استاندارد مجهز باشند.

او اظهار کرد: صنایع عظیمی مانند پالایشگاه اصفهان، ذوب آهن و فولاد مبارکه از پساب شهر های اطراف خود استفاده می نمایند که این امر نقش مهمی در کاهش مصرف آب این صنایع دارد.

مدیرکل مدیریت بحران استانداری اصفهان گفت: با طرح هایی که اجرا شده در حال حضور حدود 30 درصد از آب مصرفی صنایع از پساب تامین می گردد که البته این مقدار باید افزایش یابد.

توکل رئیس سازمان صنعت معدن و تجارت استان اصفهان در گفت و گو با خبرنگار ما گفت: عملکرد واحد های مهم صنعتی استان در سال گذشته در مقدار صرفه جویی برداشت آب زاینده رود به این ترتیب بوده است، (صرفه جویی به معنای جایگزینی آب خام با آب خاکستری)، شهرک های صنعتی 5 درصد، فولاد مبارکه 20 درصد، ذوب آهن 17 درصد، پالایشگاه اصفهان 2/3 درصد و سایر صنایع 10.2 درصد بوده که در مجموع 55 درصد صرفه جویی انجام شده است.

او اضافه نمود: در حال حاضر از 98 میلیون متر مکعب پساب فراوریی در استان، 55 میلیون متر مکعب جایگزینی انجام شده است.

رئیس سازمان صنعت معدن و تجارت استان اصفهان در برنامه سازگاری با کم آبی مقدار تامین پساب در افق 1405 مقدار 200 میلیون متر مکعب برآورد شده که با توجه به برنامه ای که جهت کاهش 53 میلیون متر مکعبی آب خام بخش صنعت دیده شده، ترتیبی اتخاذ می گردد که این مقدار به وسیله پساب تامین گردد.

شهرام نخعی رئیس مشترکین و عایدی شرکت آب منطقه ای اصفهان گفت: نجات آب استان اصفهان و کشور با تکیه بر دانش و بینش کارشناسان داخلی و با استفاده از نظرات همه ذی نفعان امکان پذیر است و البته برای برگشت به وضع سابق باید شرایط را به قبل از بارگذاری های بی ضابطه در بخش کشاورزی، باغ ها و صنایع برگرداند.

او ادامه داد: صنایعی مانند شرکت فولاد مبارکه و مجموعه فولاد سبا که از وابستگی به آب تازه و جاری کاسته اند با مسائل کمتری روبرو هستند. این دو شرکت در سال های اخیر ضمن استفاده از فناوری های روز سهم آب در فراوری را به حداقل رسانده اند و با تصفیه فاضلاب صنعتی و خانگی شهر های اطراف هم برترین خدمت را به محیط زیست نموده اند و هم مسائل خود را در شرایط اضطراری به حداقل رسانده اند.

رئیس مشترکین و عایدی شرکت آب منطقه ای اصفهان گفت: صنایع عظیم و کوچکی که هنوز تغییر رویه نداده و در حال حاضر از آب آشامیدنی تصفیه شده شهری برای فراوری استفاده می نمایند هم باید هر چه زودتر تغییر رویه داده و راستا تامین آب خود را اصلاح نمایند وگرنه با آن ها برخورد می گردد.

نخعی ادامه داد: شرکت های آب منطقه ای و آب و فاضلاب استان در این خصوص بایستی سیاست های هماهنگ با شرایط کم آبی را اتخاذ و از بعضی منافع زودگذر چشم پوشی نمایند.

مهرداد اسماعیلی مدیر آبرسانی شرکت ذوب آهن اصفهان گفت: در ایران حدود 6 تا 8 درصد منابع آبی کشور به صنعت اختصاص پیدا می نماید و سهم ذوب آهن اصفهان از منابع آبی استان کمتر از دو درصد است.

او اظهار کرد: از سال 79 که اولین بار استان اصفهان دچار بحران آب و خشکسالی شد، کمیته ای در کارخانه ذوب آهن اصفهان تشکیل شد تا برای ادامه فراوری با بهینه سازی تجهیزات در مصرف آب صرفه جویی گردد. در ذوب آهن سعی شده با طرح های سهل الوصول مانند انتقال پساب در مصرف آب صرفه جویی کرد.

مدیر آبرسانی شرکت ذوب آهن اصفهان با اشاره به اینکه بیشترین مصرف آب در صنعت فولاد مربوط به خنک کردن فولاد است توضیح داد: به منظور صرفه جویی بیشتر در مصرف آب برج های خنک نماینده ذوب آهن اصفهان که تمام آن تا چند سال پیش همگی از نوع تر بود و بیشترین تبخیر را داشت، بهینه سازی و تعدادی از آن ها به برج های هیبریدی تبدیل شد.

اسماعیلی با بیان اینکه با این طرح های مصرف آب در ذوب آهن اصفهان به نصف رسیده است، تاکید نمود: در طرح های توسعه ای ذوب آهن که به منظور افزایش ظرفیت فراوری اجرا می گردد، صرفه جویی و مدیریت مصرف آب لحاظ شده و به همین دلیل است که با وجود افزایش فراوری در این شرکت مصرف آب از رودخانه کمتر شده است.

او گفت: به منظور کاهش مصرف آب، استفاده از پساب شهر های اطراف در دستور کار نهاده شد و ذوب آهن اولین بار، ده سال پیش پساب زرین شهر را که 60 لیتر بر ثانیه است به شرکت انتقال داد؛ برای انتقال پساب فولادشهر و ایمان شهر هم که قرارداد بیع متقابل با شرکت آبفا استان بسته شده است.

مدیر آبرسانی شرکت ذوب آهن اصفهان با اشاره به این که با اتمام طرح های پساب 30 درصد آب مصرفی ذوب آهن تامین خواهد شد گفت: خروجی آب تصفیه خانه های آب و فاضلاب را نمی توان در صنعت استفاده کرد، بنابراین ذوب آهن یک تصفیه خانه تکمیلی احداث می نماید که ظرفیت تصفیه پساب 850 متر مکعب بر ساعت را دارد و مرحله اول آن پاییز سال جاری به بهره برداری می رسد که باعث می گردد برداشت آب از رودخانه بازهم کمتر گردد.

اسماعیلی با اشاره به بحران آب در استان اصفهان و قصد ذوب آهن برای افزایش بهره وری آب اضافه نمود: ذوب آهن برای فراوری فولاد از روش کوره بلند استفاده می نماید که با روش احیای مستقیم تفاوت دارد. در این روش حتی اگر فراوری انجام نگردد به حداقل آب احتیاج است.

احمد سعیدبخش،معاون توسعه شرکت فولاد مبارکه گفت: در مورد سرمایه گذاری فولاد مبارکه در طرح انتقال آب از خلیج فارس به اصفهان، اظهار کرد: در حال حاضر سهامداران عظیم این طرح، فولاد مبارکه، ذوب آهن، پالایشگاه و اتاق بازرگانی اصفهان هستند، البته صنایع دیگر هم می توانند در این طرح مشارکت نمایند، بعلاوه فولاد مبارکه سهامدار 29 درصد طرح انتقال آب از خلیج فارس به اصفهان است.

او با بیان اینکه مجموع سرمایه گذاری طرح انتقال آب از خلیج فارس به اصفهان به طول 910 کیلومتر، 36 هزار میلیارد تومان است، گفت: این طرح طی پنج سال آینده با انتقال 200 میلیون مترمکعب آب در سال از خلیج فارس به اصفهان به بهره برداری خواهد رسید، بعلاوه این طرح انتقال آب بیشتر برای مصرف صنعت اصفهان است.

مدیرکل مدیریت بحران استانداری هم در این باره گفت: انتقال آب از خلیج فارس به استان هایی مانند اصفهان می تواند نقش بسزایی در کاهش مصرف آب های سطحی و زیرسطحی ایفا نماید و به حفظ این منابع آبی ارزشمند منجر گردد.

شیشه فروش اضافه نمود: مقدار بارندگی ها در منطقه ها مختلف استان بسیار کاهش یافته که این امر لزوم اجرای طرح های انتقال آب به این خطه را گوشزد می نماید.

منابع آبی سطحی و زیرسطحی را باید با نهایت صرفه جویی و تنها به مصارف آشامیدنی، کشاورزی و محیط زیست اختصاص داد و برترین راه چاره برای تامین آب صنعت، استفاده از آب خاکستری یا منابعی است که تهدید کاهش چشمگیر یا اتمام آن وجود ندارد.

گزارش از سولماز محمدی

ی