پایان کشت برنج در اصفهان - تور کیش

چراکه از یک طرف شرایط بارندگی امسال با دیگر سال ها تفاوت زیادی داشت و از سوی دیگر، به گفته این مخالفان، با فرض عملیاتی شدن این طرح، چندان تفاوتی بین مصرف آب برای برنج و سایر محصولات نیست.

• احتمال لغو ممنوعیت کشت برنج

در سال 93 فرامک عزیزی مدیر کل غلات و محصولات اساسی وزارت کشاورزی، طرحی را به منظور محدود کردن کشت برنج به استان های شمالی خاطرنشان کرد و از توقف کشت این محصول کشاورزی در استان های جنوبی در یک بازه سه تا پنج ساله اطلاع داد. اما در روزهای اخیر همان مسئول احتمال لغو این ممنوعیت را خاطرنشان کرد. وی با تاکید بر سال پرآبی که کشور شروع نموده است می گوید: تصمیم برای کشت برنج در استان های جنوبی به کارگروه های هر استان سپرده شده است و با توجه به شرایط خوب بارندگی ها احتمال لغو ممنوعیت وجود دارد.

لازم به ذکر است که اعلام اجرای دوباره این طرح برای امسال همراه با افزایش بی سابقه قیمت برنج باعث شد بعضی از کارشناسان تصمیم به برطرف ممنوعیت کشت برنج در جنوب را ناشی از شرایط کنونی بازار و برای جلوگیری از کمبود بدانند. بخش دیگری هم بر این باورند با توجه به خشکسالی ای که کشاورزان متحمل شدند، میزان کشت برنج در استان های غیرشمالی بدون اجرای این طرح کاهش یافته است و می توان با آموزش نحوه مصرف صحیح منابع آبی به کشاورزان، کشت برنج را به صورت کارشناسی شده ادامه داد. از طرفی، ممنوعیت بدون در نظر دریافت طرح و پیشنهاد جایگزین اشتغال و معیشت، کشاورزان منطقه را با مسائل عدیده ای روبه رو خواهد نمود.

• برطرف موانع کشت برنج در اصفهان

اصفهان از استان هایی است که کشت برنج در بعضی نقاط آن پیشینه ای طولانی دارد، ولی در سال های اخیر به دلیل کم آبی، کشاورزانش برای کشت این محصول با محدودیت هایی روبرو شدند. اکنون با توجه به انتشار خبرهایی مبنی بر احتمال لغو ممنوعیت کشت و بارندگی های امسال، موضوع این است که کشت برنج در اصفهان قرار است با چه وضعیتی روبه رو گردد. با وجود بارندگی ها و خوش بینی عده ای به رونق کشاورزی در استان، چنین احتمال می رفت که ممنوعیت کشت برنج لغو گردد، ولی شنیده ها و خبرها حاکی از آن است که کشت برنج در اصفهان همچنان ممنوع است و البته منتقدان بسیاری هم دارد، چراکه این باور وجود دارد کشاورزی که کشت برنج انجام می دهد حقابه ای چندهزارساله دارد که با این حقابه می تواند برنج و ذرت و دیگر محصولات را کشت کند. در این باره اسفندیار امینی دبیر اجرایی نظام صنفی کشاورزان استان اصفهان، می گوید: بر اساس ماده 18 قانون توزیع عادلانه آب، کشاورزان برای کشت غله، صیفی و همچنین شلتوک کاری حقابه دارند و اعلام ممنوعیت کشت برنج غیرقانونی است.

وی شرح می دهد: هر کشاورزی دارای حقابه است و آن را مطالبه می نماید و طبق قانون نیز باید این حقابه تامین گردد. به این ترتیب، منع کردن کشاورزان لنجان از کاشت برنج خلاف قانون است. این مسئول می افزاید: این که گفته می گردد شلتوک کاری به آب زیادی احتیاج دارد باید توجه داشت که مصرف آب شلتوک در همه مناطق کشور به یک میزان نیست، چون مقدار آب مصرفی برای شلتوک کاری در استان های شمالی کشور با نقاطی دیگر نظیر لنجان، خوزستان و فارس متفاوت است. در واقع بسیاری محصولات برای کشت در لنجان بیشتر از شلتوک کاری آب احتیاج دارد. مثلا مصرف آب برای برنج کاری و شلتوک کاری در لنجان از کاشت محصولاتی مانند ذرت، چغندر قند یا یونجه کمتر است. امینی خاطرنشان می نماید: بنابراین در صورت اجرا شدن طرح ممنوعیت کشت برنج، چندان تفاوتی بین مصرف آب برنج و سایر محصولات نیست.

• موقعیت ویژه زمین های لنجان

همچنین زهرا سعیدی نماینده مبارکه در مجلس، با اشاره به موقعیت خاص زمین های کشت برنج در منطقه لنجان که مرکز برنج کاری اصفهان به شمار می آید، می گوید: سطح کشت برنج در استان اصفهان با کوشش های مدیران وزارت نیرو به وسیله کاهش پرداخت تسهیلات به کشاورزان و پر کردن چاه های آب کشاورزی طی 4 سال گذشته از 5 هزار هکتار به 1500 هکتار در امسال کاهش یافت. اما موضوع این است که چرا سخت گیری ها برای مدیریت آب فقط محدود به استان اصفهان می گردد.

سخنگوی کمیسیون مالی مجلس خاطرنشان می نماید: آمایش سرزمین، مدل بومی زمین، نوع خاک و مدل کشت در فرایندهای علمی و استانداردهای وزارت جهاد کشاورزی هیچ جایگاهی ندارد. سطح آب در زمین های بستر زاینده رود به ویژه در شهرستان مبارکه به جز برنج اجازه کشت هیچ بذری را نمی دهد. در این زمین ها گندم و ارزن هم کاشته شد، اما به دلیل قرار دریافت آب روی زمین زراعی ریشه این محصولات خفه شد و محصول آنها به بار ننشست.

وی خطاب به مسئولان وزارت جهاد کشاورزی بیان می نماید: به نظر شما، در زمینی که سطح آب بالایی دارد چه نوع کشتی به جز برنج پاسخگو است؟ وقتی آب زاینده رود رها می گردد و خواسته یا ناخواسته زمین هایی در بستر حریم رودخانه تا ارتفاع 30 سانتی متری از آب اشباع می گردد، چه محصولی به جز برنج که 500 سال است در این زمین ها کاشته می گردد قابل کشت است؟

• کشت جایگزین صرفه ندارد

حسین محمدرضایی رئیس انجمن حمایت از کشاورزان اصفهان، می گوید: اگرچه هوادار کشت برنج در استان اصفهان نیستم، در صورتی که قرار باشد در استان هایی که کشت این محصول ممنوع شده برنجی کشت نگردد تمام استان ها باید تمکین نمایند، نه آن که فقط اجرای این طرح منحصر به اصفهان گردد. وی اظهار می نماید: کشاورزان از کشت های جایگزین راضی نیستند و این کشت ها جواب امرار معاش آنها را نمی دهد. برنج کاری سودی بهتر از غله کاری دارد و می توان گفت کشت غله صرفه مالی برای کشاورزان خرده مالکی ندارد. هرچند هم دولت عنوان می نماید که باید الگوی کشت را تغییر داد، باید گفت تغییر الگوی کشت شرایطی دارد و باید درآمدی داشته باشد.