معماری پایدار چیست؟
به گزارش تور کیش، معماری پایدار یکی از تحولات بسیار مهم در حوزه معماری است که هدف آن طراحی بنا بر مبنای اصول پایداری و صرفه جویی در مصرف انرژی می باشد. پایداری و توسعه پایدار به منظور کاهش آلودگی های زیست محیطی و بهینه سازی مصرف انرژی مورد توجه طراحان و معماران قرار گرفته است و در واقع واکنشی به بحران های پیش آمده در دنیای صنعتی و مدرن امروز به شمار می آید. در عصر حاضر ایجاد پایداری و توسعه آن با توجه به مسائل عصر صنعت امری بسیار ضروری در معماری است و باید توجه ویژه بدان معطوف شود. این نوع معماری آسیب های ناشی از طراحی ساختمان بر منابع انرژی و محیط زیست را کاهش می دهد، بنابراین ساختمانی که با طراحی پایدار ساخته می شود کمترین ناسازگاری را با محیط زیست دارد. معماری پایدار که طراحی سبز نیز نامیده می شود برخلاف الگوهای رایج ساخت و ساز عمل می کند و بر طبق طراحی اکولوژی و منطبق با طبیعت پایدار است. طراحی سبز در واقع مثلثی است که در آن انرژی، اکولوژی و اقلیم سه راس آن را تشکیل می دهند. اهداف کلی معماری پایدار به شرح زیر می باشد:
- توجه به زندگی انسان و بهبود شرایط فیزیکی و روانی آن
- استفاده از مصالحی که تولید، مصرف و یا تخریب آنها با محیط سازگار باشد
- تطبیق و هماهنگی با محیط زیست
- مصرف محدود سوخت های فسیلی
- استفاده از انرژی های طبیعی مانند نور خورشید
- حدالقل آسیب به محیط پیرامون
- کاهش میزان تولید گاز دی اکسید کربن
- احترام به طبیعت و به کارگیری پتانسیل های موجود در آن
- استفاده مجدد از مصالح ساختمانی و مواد بازیافتی
- کاهش تولید نخاله های ساختمانی
- بالا بردن عمر مفید ساختمان
- جلوگیری از به کار بردن مصالح ساختمانی ناسازگار با طبیعت
در طراحی پایدار بنا با محیط پیرامون خود و شرایط اقلیمی سازگار است و با آن ارتباط برقرار می کند. این طراحی نیازهای کنونی بشر را به نحوی تامین می کند که نسل های آینده نیز بتوانند از منابع انرژی استفاده کنند. انعطاف پذیری بالا، مصرف حدالقل انرژی و راندمان بالا در استفاده از منابع انرژی جزء نکات ضروری در این معماری هستند. از این رو استفاده از منابع محدود موجود در طبیعت کاهش می یابد و آلاینده های زیست محیطی به منظور جلوگیری از اختلال در چرخه طبیعت مدیریت می شوند. یک معمار می تواند با کاربرد محتاطانه منابع انرژی میزان استفاده از آنها را در ساخت بنا کاهش دهد. در معماری سبز، ساختمان با استفاده از مصالح بومی و قابل بازیافت ساخته می شود. مصالح مورد نیاز در این معماری باید از دوام و مقاومت لازم برخوردار بوده و نه تنها آماده سازی آنها با کمترین میزان انرژی صورت گیرد، بلکه میزان مواد شیمیایی در آنها بسیار اندک باشد.مهم ترین اصل در طراحی پایدار انتخاب مصالح و عملکرد آنهاست. یک ساختمان باید حدود 80 درصد از خودکفایی لازم در جهت تامین انرژی مورد نیاز برخوردار باشد.
توسعه پایدار نیازهای اساسی انسان را تامین می کند و سطح زندگی آن را ارتقاء می بخشد. در حال حاضر به دلیل تغییراتی که انسان ها در محیط زندگی خود پدید آورده اند، بحرانی به وجود آمده که ادامه زندگی سالم را باید متکی به تجدیدنظر در روش ساخت و ساز دانست. پایداری به معنای تدام زندگی در آینده است و به پایداری اقتصادی، اجتماعی و زیست محیطی اشاره دارد. این مفهوم بر سه اصل صرفه جویی در کاربرد منابع، طراحی انسانی و طراحی هماهنگ با چرخه حیات استوار است. در دنیای امروز معماران به دنبال راهکارهای سودمند در جهت فراهم نمودن یک زندگی مطلوب برای انسان هستند. نقاط قوت و ضعف یک بنا تاثیر مستقیم بر محیط زیست دارد، بنابراین معماران وظیفه ای حساس برای تدام زندگی بشر و حفظ محیط زیست بر عهده دارند. معماران نظم هارمونیکی که بین عناصر طبیعت وجود دارد را الگوی طراحی خود قرار می دهند و معماری پایدار که معماری اکولوژیکی، معماری زیست محیطی و معماری سبز نام دارد را اجرا می کنند. طراحی سبز با مهندسی سازه، برق و مکانیک در ارتباط است. در طراحی یک سازه علاوه بر توجه به بافت، نور، زیبایی و تناسب باید عوامل دیگر زیست محیطی، انسانی و اقتصادی نیز مد نظر قرار گرفته شوند. این عوامل شامل هویت منطقه ای و فرهنگی، اقلیم آب و هوایی، مصالح ساختمانی، سازگاری با بستر، تامین نیازهای انسانی، نمای ساختمان و … می باشند.
تلاش تفکر پایداری به منظور سازگار نمودن طرح های معماری با محیط پیرامون است. در واقع این تفکر به استفاده از روش های ساخت و ساز متناسب با محیط زیست می پردازد تا با اینکار تاثیرات منفی ناشی از ساخت را به کمترین میزان ممکن برساند. فناوری های نوینی که در معماری سبز مورد استفاده قرار می گیرند منجر به خلق روش های جدید برای زندگی و ایجاد معماری های نوین شده اند. با استفاده از این فناوری ها می توان کاستی های معماری گذشته را رفع نمود و روش های جدیدی برای ساخت و ساز در پیش گرفت. روش هایی که با اجرای بهینه مصالح ساختمانی کمتری را به هدر می دهند و پس از استفاده می توان آنها را بازیافت نمود. تولید مصالح ساختمانی و ساخت نوین عواملی برای دستیابی به توسعه پایدار در صنعت ساختمان سازی محسوب می شوند. صنعت ساختمان در طولانی مدت نیازمند صرف هزینه های عظیم است، از این رو همگام با رشد سرمایه گذاری باید با مفاهیم و فنون روز دنیا در حوزه ساخت و ساز آشنا شد. تکنولوژی های نوین کیفیت یک بنا را بالا می برند و علاوه بر تامین امنیت آن منجر به بهینه سازی مصرف انرژی می شوند.
هدف اصلی طراحی سبز ایجاد شرایطی برای ساختمان است که بتوان با استفاده از مصالح بازیافت شده، استفاده از مواد طبیعی و معدنی را به حدالقل رساند. در نتیجه نوعی تعادل در چرخه طبیعت ایجاد می شود و منابع طبیعی برای نسل های آینده از بین نخواهند رفت. تغییر و تحول در طراحی و ساخت بنا با توجه به نیاز جامعه صورت می گیرد، بنابراین اگر رابطه فناوری های نوین و اهداف پایداری مورد آموزش قرار گیرند، مسائل زیست محیطی کاهش می یابند و نوآوری و تکنولوژی های جدید در خدمت پایداری قرار خواهند گرفت.
منبع: ساختمانچی