دوشاب ملکان طعم شیرین انگور در درازای تاریخ است - تور کیش

نحوه درست کردن دوشاب

برای تهیه شیره انگور ابتدا انگورها را می شویند و با خوشه درون تشت های بزرگ ریخته و آب انگور را می گیرند. بعد از گرفتن آب انگور آن را درون صافی می ریزند تا آب انگور خالص بدست بیاید. در مرحله بعدی، تفاله های انگور را درون یک صافی خیلی محکم می ریزند تا اگر آبی درون تفاله ها به جای مانده گرفته شود.

آب انگور را درون یک قابلمه بزرگ ریخته و روی حرارت قرار می دهند و قبل از به جوش آمدن آب انگور و زمانی که در اطراف قابلمه حباب هایی ایجاد شد؛ آغاز به ریختن خاک مخصوص دوشاب می نمایند. با دست، کم کم از خاک برداشته و داخل قابلمه ریخته و هم زده و کف روی آن را جمع می نمایند. این کار باعث می شود که هم ترشی دوشاب گرفته شود و هم دوشاب صاف و شفاف شود، بعد از گرفتن کف شیره انگور، حرارت را خاموش نموده و قابلمه را از روی حرارت برداشته و حداقل حدود 10 الی 12 ساعت صبر می نمایند تا شیره صاف شود.

پس از گذشت این مدت زمان، کف روی قابلمه را آرام برداشته و دور ریخته می شود و با یک ملاقه بزرگ، آب انگور صاف شده را به ظرف دیگری منتقل می نمایند و دوباره آب انگور صاف شده را داخل یک قابلمه دیگر ریخته تا اگر ناخالصی دیگری به جای مانده، ته قابلمه قبلی باقی بماند. در این مرحله؛ آب صاف شده انگور را روی حرارت میانه قرار می دهند تا بجوشد و کف مختصری که هم دارد بازمی گیرند و درعین حال مواظب هستند مواد سرریز نشود.

وقتی دوشاب به غلظت رسید، کار دوشاب پزان تمام است، در آذربایجان در مرحله آخر جوشیدن شیره انگور، میوه ای مانند به را درون دوشاب قرار می دهند تا همراه دوشاب بجوشد و طعم ترش و شیرین به خود بگیرد.

خواص دوشاب

شیره انگور ازنظر مواد مغذی به میوه انگور نزدیک بوده و غنی از ویتامین های B ،A و C است. این ماده بعلاوه مقادیری از آهن، منیزیم، فسفر و کلسیم را دارا است.

انرژی زایی از مهمترین خواص شیره انگور بحساب می آید. بیمارانی که براثر عمل جراحی نحیف و ضعیف شده اند با مصرف شیره انگور تقویت می شوند. این ماده بعلاوه برای زنانی که زایمان نموده اند مفید بوده و موجب تجدید قوای بدن می شود. مصرف این شیره برای افرادی که بسیار لاغرند و ضعف عمومی دارند بسیار مفید است.

بعلاوه شیره انگور خون ساز است و خوردن آن به افرادی که به کم خونی دچار هستند توصیه می شود. خوردن شیره انگور موجب سلامت پوست می شود و استفاده موضعی آن بر روی پوست موجب از بین بردن لک ها و بعلاوه جوانی پوست می شود.

مصرف شیره انگور در درمان بیماری هایی مانند التهاب معده، چربی خون، بیماری های قلبی، نقرس، صرع، تپش قلب، درد سینه و سرفه های مزمن مفید است. کسانی که دردهای رماتیسمی و بیماری های شریانی و وریدی دارند با مصرف این ماده تسکین پیدا می نمایند. مصرف این شیره بعلاوه موجب کاهش نفخ معده می شود و در روان کردن ادرار مؤثر است.

ثبت ملی دوشاب ملکان

با توجه به مطالعات باستان شناسی انجام شده در قلعه بختک لیلان از توابع شهرستان ملکان، وجود تنورهای ویژه پخت دوشاب در این شهرستان به اثبات رسیده و قدمت شیوه تهیه سنتی دوشاب در این شهرستان به دوره های تاریخی بازمی شود.

با توجه به مدارک و مستندات موجود و ارائه پرونده از سوی اداره کل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی آذربایجان شرقی به کمیته تخصصی ثبت آثار کشور، پس از آنالیز های انجام شده از سوی این کمیته شیوه سنتی تهیه دوشاب (شیره انگور) ملکان در تاریخ 10 شهریور 1395 به شماره 1262 در لیست آثار ناملموس کشور به ثبت رسید.